Μη Κρατικά Πανεπιστήμια: Οι αιτήσεις και οι διαδικασίες για τη λειτουργία τους

Δεκατρείς αιτήσεις υποβλήθηκαν τη Δευτέρα 31 Μαρτίου, η οποία ήταν η καταληκτική ημερομηνία, στην πλατφόρμα του υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, με σκοπό την έκδοση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας παραρτημάτων πανεπιστημίων του εξωτερικού ως παραρτημάτων Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ), σύμφωνα με τον Νόμο 5094/2024. Οι αιτήσεις αυτές αφορούν το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026, ενώ μία από αυτές προβλέπεται για το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας θα ελέγξουν την πληρότητα των φακέλων που κατατέθηκαν. Μετά τον έλεγχο, οι αιτήσεις θα διαβιβαστούν στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), υπεύθυνη για την αξιολόγηση των προϋποθέσεων εγκατάστασης και λειτουργίας των ξένων παραρτημάτων, καθώς και για την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους. Επιπλέον, οι φάκελοι θα διαβιβαστούν και στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), ο οποίος θα εξετάσει τις κτιριολογικές προϋποθέσεις των παραρτημάτων.

Τα πανεπιστημιακά ιδρύματα που κατέθεσαν αιτήσεις είναι κυρίως βρετανικά και έχουν ήδη συνεργασίες με ελληνικά ιδιωτικά κολλέγια, με μοναδική εξαίρεση το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, το οποίο δεν είχε παρουσία στην Ελλάδα μέχρι τώρα. Το υπουργείο Παιδείας επισημαίνει ότι η υποβολή της αίτησης δεν συνεπάγεται αυτόματα αδειοδότηση.

Υγειονομική και Εκπαιδευτική Αξιολόγηση

Ο υφυπουργός Παιδείας, Νίκος Παπαϊωάννου, αναφέρει: «Η αδειοδότηση θα προκύψει μετά από αυστηρό έλεγχο από τις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με τη νομοθεσία. Για εμάς, το πιο σημαντικό είναι η ποιότητα των ιδρυμάτων, γι’ αυτό και δεν θα σπαταλήσουμε χρόνο. Οι νόμοι θα εφαρμοστούν και μετά θα διαφανεί αν μπορεί να λειτουργήσει το κάθε ίδρυμα. Αξιοσημείωτο είναι ότι, μόλις αδειοδοτηθούν, τα ιδρύματα θα ελέγχονται συστηματικά για οποιεσδήποτε μεταβολές και για την τήρηση της στρατηγικής που έχουν καταθέσει.»

Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι ένα από τα πανεπιστήμια που έχουν υποβάλει αίτηση είναι το Sunderland University, το οποίο ζήτησε αξιολόγηση του φακέλου του για πιθανή αδειοδότηση το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027. Οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν έως τις 31 Μαρτίου, εφόσον εγκριθούν, θα μπορέσουν να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026. Όσοι επιθυμούν μπορούν να υποβάλλουν νέες αιτήσεις, ωστόσο αυτές δεν θα εξεταστούν για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η ΕΘΑΑΕ και ο ΕΟΠΠΕΠ απαιτούν 120 ημέρες για να ολοκληρώσουν τους απαραίτητους ελέγχους. Ο υφυπουργός τόνισε ότι «σε καμία περίπτωση δεν θα γίνουν εκπτώσεις στην αξιολόγηση της ποιότητας των φακέλων. Ελπίζουμε ότι οι αδειοδοτήσεις θα επιτρέψουν την έναρξη λειτουργίας τους τον Σεπτέμβριο, εφόσον τηρούνται οι απαιτήσεις ποιότητας.»

Συνεργασίες μεταξύ Πανεπιστημίων

Τα μητρικά πανεπιστήμια που έχουν υποβάλει αιτήσεις συνεργάζονται με ελληνικά κολλέγια και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:

• The Open University – Anatolia College
• The University of York – CITY College
• University of Greater Manchester – New York College
• Université Sorbonne Paris Nord – IdEF College
• University of Derby – Mediterranean College
• The University of West London – BCA College
• University of Essex – Aegean College
• University of Nicosia
• London Metropolitan University – City Unity College
• Queen Margaret University – Μητροπολιτικό Κολλέγιο
• The University of Keele – Μητροπολιτικό Κολλέγιο
• University of East London – Μητροπολιτικό Κολλέγιο
• Sunderland University – DEI College

Εφόσον αδειοδοτηθούν, το Κολλέγιο Ανατόλια, το CITY, το New York College και το DEI College σχεδιάζουν να λειτουργήσουν ως μη κρατικά ΑΕΙ στη Θεσσαλονίκη από τον Σεπτέμβριο του 2025. Το DEI College έχει καταθέσει αίτηση για το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027, με στόχο την ίδρυση τριών σχολών: Νομικής, Ψυχολογίας και Αγγλικής Φιλολογίας.

Ο Δημήτρης Μπουραντάς, καθηγητής και πρύτανης του New York College, επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει όλα τα προσόντα για να προσελκύσει ξένους φοιτητές. Είναι αναγκαίο να λειτουργήσουν τα πανεπιστήμια χωρίς τις παθογένειες των δημόσιων ιδρυμάτων, προσαρμοσμένα στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Το New York College, με αναγνωρισμένη φήμη, συνεργάζεται με το University of Greater Manchester και οργανώνει νέες εγκαταστάσεις στη Θεσσαλονίκη.

Δίδακτρα και Πρόγραμμα Σπουδών

Στην πρώτη φάση, το Πανεπιστήμιο του York θα προσφέρει προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στην Θεσσαλονίκη, μέσω τριών Σχολών, και αναπτύσσει σχέδια για τη δημιουργία ενός πανεπιστημιακού campus στις εγκαταστάσεις του Ωραιοκάστρου, συνολικής έκτασης 14.000 τ.μ.

Σχετικά με τα δίδακτρα, αναμένεται να κυμανθούν στα 6.900 ευρώ ανά έτος για τα προπτυχιακά προγράμματα, με μια διάρκεια σπουδών τριών ετών, ενώ στα μεταπτυχιακά προγράμματα θα κυμαίνονται από 6.900 έως 8.500 ευρώ το έτος. Υποτροφίες βάσει ακαδημαϊκής επίδοσης και κοινωνικοοικονομικών κριτηρίων θα είναι διαθέσιμες στους υποψηφίους φοιτητές.

Οικονομικό Αποτύπωμα και Έρευνα

Το Κολλέγιο Ανατόλια ολοκλήρωσε πρόσφατα το master plan για το campus του, όπου προβλέπεται η κατασκευή τεσσάρων νέων κτιρίων. Η στρατηγική του επικεντρώνεται στην ανάδειξη των ερευνητικών δραστηριοτήτων και της διεθνούς αναγνώρισης, προσελκύοντας τόσο ξένους φοιτητές όσο και Έλληνες επιστήμονες. Ο Δρ. Πάνος Βλάχος, πρόεδρος του Κολλεγίου Ανατόλια, τονίζει τη συμβολή του ιδρύματος στην εκπαίδευση, με στόχο την ενίσχυση της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας.

Νομικό Πλαίσιο υπό Εξέταση

Στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας θα εξεταστούν οι προσφυγές που έχουν κατατεθεί από καθηγητές και συνδικαλιστικές ενώσεις, προκειμένου να αμφισβητηθεί η νομιμότητα του νόμου περί εγκατάστασης και λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα, με βάση το άρθρο 16 του συντάγματος. Αναμένονται γρήγορες αποφάσεις, δεδομένου του επείγοντος χαρακτήρα της υπόθεσης.

Ο Νίκος Παπαϊωάννου υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας υποστηρίζουν τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, με τη χρηματοδότηση και την αύξηση των κονδυλίων που παρέχονται για την ανώτατη εκπαίδευση. Η διεθνής συνεργασία και η ενίσχυση των ΑΕΙ είναι κρίσιμες στρατηγικές που προγραμματίζονται για την αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας.